Anadolu’nun halısı Amerika’da

Amerika Birleşik Devletleri  (ABD) Pensilvanya Güzel Sanatlar Akademisi’nde Master eğitimi alan Adanalı Başak Kılıçbeyli, tezinin konusu olan Türkiye’deki trans ve kadın cinayetlerini simgeleyen bir halı dokudu. Mezuniyet Sergisi için dokuduğu ve ana figürü Şahmeran olan ‘Bir Varmış Bir Yokmuş’ isimli halıyı, Amerika ve Philadelphia’nın önemli müzelerinden Woodmere Art Museum (Woodmere Sanat Müzesi) satın alarak, müzenin koleksiyonuna dahil etti.
Tezinde Hande Buse Şeker, Şule Çet, Hande Kader, Pınar Gültekin ve dünya basınında da ilk eşcinsel “namus cinayeti” olarak geçen Ahmet Yıldız’ın hikayelerinden yola çıkarak beş ayrı kısa öykü yazan Kılıçbeyli, “Bu öyküler, cinayete kurban giden insanların eşitsizliğe nasıl maruz bırakıldıklarını, gördükleri şiddeti detaylandırmadan anlattığım öyküler oldu” dedi.
ŞAHMERAN SEMBOLÜ
Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ve bunun mücadelesinin çok eski zamanlara dayandığını ifade eden Kılıçbeyli, “Kadın erkek eşitsizliği, yüzyıllardan beri kendini anonim hikayelerde ve anlatılarda da gösterecek kadar eski. Halının ana figürü olarak seçtiğim Şahmeran ise bu mitolojik hikayelerden, efsanelerden bir tanesi. Aynı zamanda sadece Türkiye’deki değil bölgedeki kadın ve LGBTİ mücadelesinin hem hikayesiyle hem de görüntüsüyle simgelerinden biri. Koruyup kolladığı ve aşık olduğu Cemşab’ın kendisine ihaneti bugün yaşanan şiddetin, acıların ve ölümlerin en isabetli temsillerinden biri olarak görülebilir” diye konuştu.
SERGİLENMEDEN SATILDI
Halının henüz yapım aşamasında okulun bağışçıları tarafından maddi olarak desteklendiğini ve mezuniyet sergisi henüz açılmadan müze tarafından alındığını anlatan Başak Kılıçbeyli, “Şahmeran’la Yılankale’de, Adana’da, yetiştiğim coğrafya Çukurova’da tanışmıştım. Bu tanışıklığıma dayanarak Şahmeran’ı, onun yarı insan yarı yılan formunu ve Anadolu kilimlerinin motiflerini yeniden yorumlayıp birleştirerek bu topraklarda süregelen cinsiyet eşitsizliğini vurgulamak ve mücadelesini kutlamak istedim” diye ifade etti.
BAŞAK KILIÇBEYLİ HAKKINDA
2017’de Yeditepe Üniversitesi Grafik Tasarımı bölümünden mezun olduktan ve bir kaç yıl Grafik Tasarımcı olarak İstanbul ve Fransa’da çalıştıktan sonra yüksek lisans/master eğitimi için Amerika Philadelphia’ya gitti. Sanatsal üretime ve halı dokumaya Philadelphia’da devam ediyor. Başak Kılıçbeyli, Haziran ayında Philadelphia ve New York’ta çeşitli galerilerde yer alacağı sergiler için çalışmalarını sürdürüyor.