Çip üreticisi Nvidia, bir günde piyasa değerinde yaklaşık 600 milyar dolar kaybetti

New York, 28 Ocak (Hibya) – ABD hisseleri Pazartesi günü keskin bir düşüş yaşadı ve çip üreticisi Nvidia, Çinli bir yapay zeka şirketi olan DeepSeek’in sürpriz ilerlemesinin ardından piyasa değerinde yaklaşık 600 milyar dolar kaybetti.

Bir yıllık bir girişim olan DeepSeek, geçen hafta çarpıcı bir yeteneği ortaya koydu: OpenAI, Google veya Meta’nın popüler yapay zeka modellerinin maliyetinin çok daha azına çalışan, tüm bilindik yeteneklere sahip R1 adlı ChatGPT benzeri bir yapay zeka modeli sundu.

Şirket, ABD şirketlerinin yapay zeka teknolojilerine harcadığı yüz milyonlarca veya milyarlarca dolara kıyasla, temel modeli için yalnızca 5,6 milyon dolar bilgi işlem gücü harcadığını söyledi.

Bu, Pazartesi günü özellikle teknoloji sektöründe piyasalarda şok dalgalarına yol açtı.

Teknoloji ağırlıklı Nasdaq yüzde 3,1 düştü ve daha geniş kapsamlı S&P 500 yüzde 1,5 düştü. Yapay zekadan zarar görebilecek sağlık ve tüketici şirketlerinin desteğiyle Dow 289 puan, yani yaklaşık yüzde 0,7 yükseldi. Borsa kayıpları günün başında çok daha derindi.

Meta geçen hafta bu yıl yapay zeka gelişimine 65 milyar doların üzerinde harcama yapacağını söyledi. OpenAI CEO’su Sam Altman geçen yıl yapay zeka sektörünün sektörün karmaşık modellerini çalıştıran elektrik açlığı çeken veri merkezlerine güç sağlamak için ihtiyaç duyulan talep gören çiplerin geliştirilmesini desteklemek için trilyonlarca dolarlık yatırıma ihtiyaç duyacağını söyledi.

Başkan Donald Trump’ın destekçisi ve dünyanın önde gelen teknoloji yatırımcılarından biri olan Marc Andreessen, X’teki bir gönderisinde DeepSeek’i “şimdiye kadar gördüğüm en şaşırtıcı ve etkileyici atılımlardan biri” olarak nitelendirdi.

Nispeten bilinmeyen bir yapay zeka girişiminin bu çarpıcı başarısı, ABD’nin ulusal güvenlik endişelerini gerekçe göstererek Çin’e yüksek güçlü yapay zeka çiplerinin tedarikini kısıtlamak için yıllardır çalıştığı düşünüldüğünde daha da şok edici hale geliyor. Bu, DeepSeek’in düşük maliyetli modelini yetersiz yapay zeka çiplerinde başarabildiği anlamına geliyor.

Yapay zeka çiplerinin önde gelen tedarikçisi Nvidia (NVDA), yaklaşık yüzde 17 düştü ve piyasa değerinden 588,8 milyar dolar kaybetti. Bu, bir hissenin tek bir günde kaybettiği en yüksek piyasa değeri ve Meta’nın yaklaşık üç yıl önce kırdığı 240 milyar dolarlık önceki rekorun iki katından fazla.

Örnek olarak, Nvidia Pazartesi günü piyasa değerinden 13 şirket hariç diğer tüm şirketlerin değerinden daha fazlasını kaybetti. Nvidia, hisseleri son iki yılda iki katından fazla değer kazandıktan sonra, güne piyasadaki en değerli halka açık hisse senedi olarak başladı (3,4 trilyon doların üzerinde). Günü Apple ve Microsoft’un ardından üçüncü sırada tamamladı.

Meta (META) ve Google’ın ana şirketi Alphabet (GOOGL) da keskin bir düşüş yaşadı. Nvidia’nın rakipleri Marvell, Broadcom, Micron ve TSMC de keskin bir düşüş yaşadı. Oracle (ORCL), Vertiv, Constellation, NuScale ve diğer enerji ve veri merkezi şirketleri de düştü.

Bu, daha geniş hisse senedi piyasasını aşağı çekti çünkü teknoloji hisseleri piyasanın önemli bir bölümünü oluşturuyor. Truist analisti Keith Lerner’a göre teknoloji, S&P 500’ün yaklaşık yüzde 45’ini oluşturuyor.

Lerner “DeepSeek modelinin piyasaya sürülmesi, yatırımcıların ABD şirketlerinin sahip olduğu liderliği ve ne kadar harcama yapıldığını ve bu harcamaların karlara (ya da aşırı harcamalara) yol açıp açmayacağını sorgulamasına yol açıyor.” dedi.

Bu hafta bir dizi teknoloji şirketinin kazançlarını bildirmesiyle başlıyor, bu nedenle DeepSeek’in şaşırtıcı haberine verecekleri yanıt önümüzdeki günlerde ve haftalarda çalkantılı piyasa hareketlerine yol açabilir. Bu arada yatırımcılar Çinli AI şirketlerine daha yakından bakıyor.

Saxo’nun baş yatırım stratejisti Charu Chanana, “DeepSeek gibi yeni katılımcılar da dahil olmak üzere Çinli teknoloji şirketleri, jeopolitik endişeler ve zayıf küresel talep nedeniyle önemli indirimlerle işlem görüyor. DeepSeek’in yükselişi, yatırımcıların değerinin altında olan Çinli AI şirketlerine olan ilgisini yenileyerek alternatif bir büyüme hikayesi sunabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Haber ayrıca Wall Street’teki teknoloji dışı şirketlere yapılan yatırımlarda büyük bir değişikliğe yol açtı.

Enerji şirketleri, AI veri merkezlerine güç sağlamak için gereken muazzam miktardaki elektrik nedeniyle son yıllarda önemli ölçüde daha yüksek seviyelerde işlem görmüştü. Ancak hepsi Pazartesi günü düştü.

Yapay zekayı güçlendirmek için Three Mile Island nükleer santralinin planlanan yeniden canlandırmasının arkasındaki şirket olan Constellation Energy (CEG) Pazartesi günü yüzde 21 düştü. Vistra (VST) gibi rakipler yüzde 28 düştü ve GE Vernova (GEV) yüzde 21 düştü.

Elektrik jeneratörlerine güç sağlamak için kullanılan doğal gaz vadeli işlemleri yüzde 5,9 düştü. Petrol yüzde 2’den fazla düştü.

Bitcoin ve diğer kripto paralar da deüer kaybetti.

CNN, gelişmeleri ”Tek bir başarı, şaşırtıcı olsa da, Amerikan yapay zeka liderliğindeki yıllardır süren ilerlemeye karşı koymaya yetmeyebilir. Ve Çinli bir girişime büyük bir müşteri kayması olası değildir. Bu nedenle piyasa satışları biraz bitmiş olabilir.” diye değerlendirdi.